Een kogelkraan is een afsluiter dat gebruikt kan worden in systemen die gebruik maken van vloeistoffen of gassen. Door gebruik te maken van een dergelijke kraan kan de toevoer van het gas of de vloeistof worden afgesloten of geopend. In de basis is een kogelkraan zo gemaakt dat deze aan twee of meerdere kanten gekoppeld kan worden aan leidingen. Vaak wordt een dergelijk onderdeel geplaatst tussen twee leidingen om de toevoer van de vloeistof of het gas te regelen. Door de hendel of de knop van de kraan te openen, wordt de kogel die in het systeem zit 90 graden gedraaid. Deze kogel zorgt voor de afsluiting van de leiding en geeft de kraan zijn kenmerkende naam.
Verschillende soorten
Er zijn verschillende soorten kogelkranen die op verschillende manieren kunnen werken. Handmatige kogelkranen hebben een hendel of een knop die je met de hand kunt opendraaien. Elektrische kogelkranen worden aangestuurd door een elektromotor die ervoor kan zorgen dat de kraan open of dicht wordt gezet. Een ander type is een pneumatische kogelkraan. Dat is een onderdeel waarbij de kogel gedraaid kan worden door gebruik te maken van perslucht. De meeste kogelkranen worden met de hand gebruikt en hebben twee koppelmogelijkheden. Er zijn ook kranen die voorzien zijn van 3 of zelfs 4 aansluitpoorten. Als er meerdere uitgangen zijn, dan kunnen deze door het draaien van de kogel vaak ook op verschillende wijzen gebruikt worden.
Ontwerp
De behuizing van een kogelkraan is gemaakt van metaal, composiet of kunststof en kan in verschillende vormen voorkomen. Een eendelige behuizing bestaat uit aan elkaar gelaste onderdelen die de kogel op zijn plek houden. Een tweedelige behuizing bestaat uit twee delen die met schroefdraad aan elkaar verbonden zijn, deze behuizing kan gedemonteerd worden voor reiniging. Een driedelige behuizing is nog completer en bestaat uit meerdere onderdelen die uit elkaar gehaald kunnen worden. In de behuizing zit de kogel die je met de hendel kunt bedienen. Dit kan een kogel zijn met een zwevende ophanging of met een gelagerde ophanging. Kogelkranen zijn verkrijgbaar in verschillende materialen. Vaak wordt er gebruik gemaakt van messing, roestvrij staal of kunststof. Een kogelkraan rvs wordt het vaakst gebruikt. Het materiaal RVS is namelijk zeer slijtvast en is bestand tegen hoge temperaturen en werkdrukken.